Фарқиятҳои асосии байни низомҳо:
- **Пардохтҳо:** Дар **Ҳудуд** - пурра шартан озод; **Муомилоти Озод** - танҳо аз боҷи воридотӣ; **Берун** - озод ҳангоми содир.
- **Мол:** Дар **Ҳудуд** - хориҷӣ ё ватанӣ; **Муомилоти Озод** - танҳо хориҷӣ; **Берун** - танҳо ватанӣ.
- **Анҷом:** Дар **Ҳудуд** - асосан бо содирот/дигар низомҳо; **Берун** - асосан бо воридот бозпас (реимпорт).
- **Мӯҳлат:** **Муомилоти Озод** - кӯтоҳтарин (1 сол); **Ҳудуд/Берун** - то 2 сол.
| Нишондод | Коркарди дар ҳудуди гумрукӣ | Коркард барои муомилоти озод | Коркард берун аз ҳудуди гумрукӣ |
|---|---|---|---|
| **Асосӣ:** Озод будан аз пардохтҳо | Пурра шартан озод аз боҷу андоз (То содирот) | Танҳо аз боҷи гумрукӣ (Андоз ситонида мешавад) | Ҳангоми содир: Пурра озод |
| **Таъинот (Мақсад)** | Содироти минбаъдаи маҳсулот (Реэкспорт) | Баровардани маҳсулот бо пардохти боҷ (Иҷозати озод) | Ворид кардан бо шарти қисман ё пурра озод намудан аз боҷу андоз (Реимпорт) |
| **Навъи Мол** | Моли хориҷӣ ё ватанӣ | Танҳо моли хориҷӣ | Танҳо моли ватанӣ (барои ҳаммонанд кардан) |
| **Маҳдудияти Таъмир** | — | — | Танҳо **таъмир** дар ҳолати моли бо **имтиёз** харидашуда (м.198 қ.3) |
| **Мӯҳлати Коркард** | То 2 сол | То 1 сол (Кӯтоҳтарин) | То 2 сол |
| **Иштирокчиён (Субъектҳо)** | Аризадиҳанда ва коркардкунанда (2) | Танҳо аризадиҳанда (1) | 2 иштирокчӣ (Содиркунанда ва коркардкунанда) |
| **Амалиётҳои иҷозатдодашуда** | 4 амалиёт | 2 амалиёт | 3 амалиёт |
| **Анҷом бо низоми дигар** | Иҷозат дода мешавад (Реэкспорт, Муомилоти Озод) | Иҷозат дода мешавад (Истисноӣ) | Иҷозат дода мешавад (Реимпорт, Содирот) |
| **Пардохти Фоиз** | Ҳангоми муомилоти озодӣ **фоиз** ҳисоб ва пардохт мешавад (м.185 қ.4) | — | Ҳангоми тағйир ба содирот **фоиз** ҳисоб мешавад (м.208 қ.3) |
| **Боздошти Амал** | Имкон дорад (Анбори гумрукӣ). Мӯҳлати коркард **боздошта** мешавад (м.185 қ.6). | Имкон надорад. | Имкон надорад. |
| **Ҳаммонандсозӣ** | Имкон дорад | Имкон дорад | Имкон дорад (Моли содиршуда бо маҳсули коркардшуда) |
| **Партовҳо ва Пасмондаҳо** | Қоидаҳои м.183, м.184 (боҷу андоз) татбиқ мешаванд. | Қоидаҳои м.183, м.184 татбиқ мешаванд (м.194). | Қоидаҳои м.183, м.184 татбиқ мешаванд (м.207). |
Тавсифи Амалиётҳои Гумрукӣ
Коркарди дар ҳудуди гумрукӣ (м.176) - 4 амалиёт:
1. Истеҳсоли (гирифтани) мол.
2. Коркарди мол. (масалан, таъмир, аз ҷумла барқароркунӣ ва ба танзим даровардан).
3. Ҷамъкунӣ, монтаж, насбкунӣ.
4. Барои нигоҳдорӣ ва беҳтар кардани мол. (ки барои омодасозии мол ба содироти минбаъда мусоидат мекунад).
Коркард барои муомилоти озод (м.191) - 2 амалиёт:
1. Коркарди мол, ки бо тағирёбии ҷиддии мол алоқаманд аст.
2. Таъмир (аз ҷумла барқароркунӣ ва ба танзим даровардан).
Коркард берун аз қаламрави гумрукӣ (м.200) - 3 амалиёт:
1. Истеҳсоли (гирифтани) мол.
2. Коркарди мол.
3. Таъмир (аз ҷумла барқароркунӣ ва ба танзим даровардан).
Матни Пурраи Моддаҳои асосӣ
Моддаи 208. Анҷоми низоми **Коркард берун аз қаламрави гумрукӣ**
1. Анҷоми асосӣ: Низом бо ворид намудани маҳсули коркард ба қаламрави ҶТ анҷом меёбад.
2. Муқоисаи миқдорӣ: Муқоисаи ниҳоӣ (на бештар аз 1 маротиба дар 3 моҳ) ва дар давоми 30 рўзи ворид намудани партияи охирин гузаронида мешавад.
2.1. Пардохти боҷу андоз: Агар пардохт лозим ояд, фоиз ситонида намешавад, ба шарте агар пардохт дар давоми **10 рўзи корӣ** анҷом дода шавад.
3. Анҷом бо низоми дигар: Бо реимпорт ё ҷойгир намудани мол таҳти низоми **содиротӣ** анҷом дода мешавад. Тағйир ба содирот **бе пешниҳоди воқеии мол** иҷозат дода мешавад.
5. Пардохти боҷҳои имтиёзӣ: Ҳангоми иҷозати моли бо имтиёз харидашуда ба муомилоти озод, боҷҳои гумрукии воридотӣ ва андозе, ки **то содирот** фароҳам оварда шудаанд, **бояд пардохта шаванд**.
Моддаи 185. Анҷом ва боздошти низоми **Коркарди дар ҳудуди гумрукӣ**
1. Анҷоми ҳатмӣ: Дар мўҳлати на дертар аз рўзи анҷоми мўҳлати коркард, низом бояд бо содироти маҳсули коркард ё ҷойгир намудани онҳо таҳти низоми дигар анҷом ёбад.
4. Пардохти боҷ ҳангоми муомилоти озод: Боҷу андозҳо ба монанди пардохти моли воридшуда дар рўзи ҷойгир намудан таҳти ин низом ситонида мешаванд. Фоизҳо низ дар ҳаҷми Кодекси андоз ҳисоб ва пардохта мешаванд.
5. Боздошти амал: Низом метавонад ҳангоми ҷойгир намудани маҳсули коркард дар: 1) Анбори гумрукӣ ё 2) Таҳти **низомҳои дигаре**, ки муомилоти озодро пешбинӣ намекунанд, боздошта шавад.
6. Оқибати боздошт: Боздошт боиси боздоштани мўҳлати коркард мегардад. Дар ин давра ҳисоб ва пардохти фоиз ва боҷу андозҳо анҷом дода намешавад.
Моддаи 195. Анҷоми низоми **Коркард барои муомилоти озод**
1. Анҷоми асосӣ: Низом баъди иҷозати маҳсули коркард барои муомилоти озод анҷом меёбад.
1.1. Ҳисоби боҷҳо: Боҷҳои гумрукӣ бо назардошти ставкаҳои барои маҳсули коркард муайяншуда ҳисоб карда мешаванд. Арзиш дар **рўзи иҷозат додан** муайян мешавад.
2. Анҷоми истисноӣ: Низом метавонад баъди таҳти **низоми гумрукии дигар** қарор додани маҳсули коркард низ анҷом ёбад.
Партовҳо ва Пасмондаҳо (м.183, м.184, м.194)
Партовҳо (м.183): Нисбати партовҳое, ки дар натиҷаи коркарди мол ба вуҷуд меоянд, боҷҳои гумрукӣ ва андоз пардохта мешаванд. Арзиши гумрукӣ дар сурати муайян нагардидан бо усулҳои фурӯш ё молҳои шабеҳ муайян мешавад.
Пасмондаҳо (м.184): Пасмондаҳоро метавон бе пардохти боҷҳои содиротӣ аз қаламрав баровард ё таҳти низоми дигар гузошт. Агар пасмондаҳо бароварда нашаванд, маблағи боҷ ва андозҳо ситонида мешавад.